Co rok, to zmiany. W prawie podatkowym, w opłatach dla ZUS-u, a także zasadach prowadzenia działalności gospodarczej. Nowy rząd polski przygotowuje tak zwaną Konstytucję dla Biznesu, która ma ułatwić i usprawnić prowadzenie firmy. Na co mogą liczyć przedsiębiorcy i kiedy dokument ten wejdzie w życie?
Konstytucja dla Biznesu została stworzona w znacznej mierze przez obecnego premiera Mateusza Morawieckiego. Ma zastąpić obowiązujące prawo gospodarcze, czyli ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. W jej skład wchodzi 5 odrębnych ustaw:
- prawo przedsiębiorców,
- przepisy wprowadzające ustawę – prawo przedsiębiorców oraz niektóre inne ustawy z pakietu „Konstytucji Biznesu”,
- ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców,
- ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
- ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Konstytucja biznesowa została uchwalona w listopadzie, a zacznie obowiązywać z dniem 1 marca 2018 roku. Niestety nie w całości. Na przepisy „ulga na start” przedsiębiorcy muszą zaczekać do końca miesiąca (ulga wejdzie w życie z dniem 31 marca 2018 roku).
Co ma zmienić Konstytucja dla Biznesu?
Nowe przepisy prawne, które będą dotyczyć wszystkich przedsiębiorców w Polsce, mają za zadanie zmienić dotychczasowe prawo. Ustawodawca zakłada, że dzięki niej zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej ma być prostsze i pozbawione tak wielu formalności, jak dotychczas. Tym samym rząd chce zachęcić przedsiębiorców do inwestycji i rozwijania swoich firm, co ma znacząco wpłynąć na rozwój gospodarki kraju i zwiększenie przychodów do kasy państwa.
Czego będą dotyczyć zmiany? Przede wszystkim zmienią się obowiązki i relacje na linii przedsiębiorca – urzędnik, w inny niż dotychczas sposób będą załatwiane wszelkie formalności, zakładanie firmy czy zawieszanie działalności. Nieco zmianie ulegną też obowiązki związane z prowadzeniem firmy, a prawo gospodarcze w przyszłości będzie stosowane i tworzone według nowych zasad.
Wolna gospodarka
Nowe prawo gospodarcze wyraźnie podkreśla, że w Polsce ma obowiązywać wolność , gospodarcza, co oznacza, że w prowadzeniu działalności gospodarczej jest dozwolone wszystko to, co nie jest prawnie zabronione. To zapis bez precedensu, ponieważ pozwala bardziej kreatywnym firmom na rozwijanie skrzydeł i szukanie luk w prawie, pozwalających na rozszerzenie działalności gospodarczej oraz wdrażanie w życie innowacyjnych pomysłów. Zapisy te gwarantują, że biznesmen będzie mógł prowadzić swoją firmę w sposób całkowicie wolny – o ile nie będzie łamał ani naciągał wyraźnych zakazów i ograniczeń, które zostały zapisane w prawie polskim).
Zadanie będą mieli ułatwione w znacznej mierze urzędnicy odpowiedzialni za kontrole prawne i skarbowe przedsiębiorców – stworzono dla nich przejrzyste i klarowne wytyczne do interpretacji prawa gospodarczego. Nowe zapisy mają też gwarantować, że prawo gospodarcze nie działa wstecz. Jeśli jakiś urzędnik błędnie wyliczył podatek czy inne opłaty dla przedsiębiorcy, prawo nie może wymagać od niego po kilku latach rekompensaty za ten czas, ani domagać się jakichkolwiek wyrównań.
Co bardzo ważne i nadal niestety nie do końca tak oczywiste, zacznie być przestrzegana domniemana niewinność przedsiębiorcy. Nie będzie on już musiał udowadniać swojej niewinności, a to urzędnik czy aparat państwowy będą musiały wysilić się, aby wykazać nieprawidłowości. Jeśli w sprawie pozostaną jakiekolwiek wątpliwości, muszą być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy. Zostanie też ukrócona nadgorliwość niektórych urzędników, którzy lubują się w sprawdzaniu każdego dokumentu, każdego papieru czy teczki w siedzibie przedsiębiorcy, by tylko znaleźć potwierdzenie dla swojej tezy. Wszelkie niejasne przepisy i zapisy w polskim prawodawstwie mają być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy, nie urzędu czy Państwa. Od 1 marca 2018 roku Konstytucja dla Biznesu wyraźnie podkreśla, że urzędnik będzie miał prawo wykonać tylko tyle czynności (w tym sprawdzających), ile wymaga tego dana sprawa. To zasada proporcjonalności – ilości działań do zamierzonego celu.
Udogodnieniem podlegać będzie też tak zwana działalność reglamentowana, czyli wszelkie koncesje, zezwolenia i rejestry działalności regulowanej. Zniesione zostaną zgody i licencje jako odrębne formy reglamentacji. Ponadto zostanie wprowadzona zasada, że zezwolenia nie mogą mieć charakteru uznaniowego i powinny być zawsze udzielone, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki przewidziane prawem.
Lepsza komunikacja
Ponadto o 1 marca 2018 roku coraz więcej spraw przedsiębiorca będzie mógł załatwić telefonicznie lub poprzez e-maile. Urzędy będą zobowiązane do telefonicznego i mailowego informowania przedsiębiorców o konieczności doniesienia jakichś dokumentów, uzupełnienia wpisów, a coraz więcej spraw nie będzie wymagało wizyty w urzędzie. By ułatwić wszystkim życie, stopniowo ma być wycofywany numer REGON, a jedynym obowiązującym ma stać się numer identyfikacji podatkowej NIP.
Dla przedsiębiorców powstanie też dedykowany portal, na którym znajdą wszelkie informacje dotyczące przepisów, wymaganych terminów, opłat i planowanych nowości w prawie. Wyjaśni, w jaki sposób zrealizować poszczególne sprawy urzędowe, a także umożliwi, np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami albo składkami. Portal przypomni przedsiębiorcom (przez sms lub e-mail) o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. W najbliższych planach jest rozwinięcie już istniejącego rządowego serwisu informacyjnego dla przedsiębiorców – biznes.gov.pl.
Źródło zdjęcia: depositphotos.com
Szansa dla nowych firm
Również nowe firmy mogą liczyć na ciekawe propozycje rządu, które mają im ułatwić start i poruszanie się po świecie biznesu i podatków. Są to dwa nowe rozwiązania – działalność nierejestrowana i ulga na start.
Czym jest działalność nierejestrowana? W myśl Konstytucji Biznesowej to drobna działalność okazjonalna osób fizycznych. Może być to zarówno handel czy usługi. Dzięki niej osoby, które od czasu do czasu dorabiają do domowego budżetu (np. szyjąc na maszynie, opiekując się dziećmi, udzielając korepetycji, sprzedając warzywa i owoce sezonowe), nie muszą rejestrować działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, czyli w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Tym samym unikają kosztów płacenia opłat do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i składki chorobowej. Oczywiście działalność nierejestrowana ma znaczne ograniczenia kwotowe – dochód miesięczny nie może przekraczać 50 procent minimalnej pensji krajowej, czyli w tym roku jest to 1050 złotych brutto (najniższa płaca w Polsce wynosi w tej chwili 2100 brutto). Przy czym należy opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Prowadzenie drobnej działalności na tych zasadach nie zmusza bardzo drobnych przedsiębiorców do płacenia wysokich kosztów, dzięki czemu z pewnością wiele osób zdecyduje się na start, a w przyszłości, kto wie, może rozwiną swoje działania na większą skalę.
Inne rozwiązanie, które może spodobać się początkującym biznesmenom, to zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne – maksymalnie na okres 6 miesięcy. Jest to zwolnienie z opłat fakultatywne, ale o tyle wygodne, że to od przedsiębiorcy zależy to, kiedy zacznie płacić potoczny ZUS. Jak to? W tej chwili każda osoba rozpoczynająca działalność musi zgłosić się w ciągu 7 dni do ZUS-u, by ten mógł zacząć naliczać składkę. Teraz będzie miała na to pół roku od momentu rozpoczęcia pracy. Co niezwykle ważne, nadal będzie obowiązywała obniżona składka na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze dwa lat prowadzenia firmy. Dzięki temu początkujący biznesmen będzie miał chwilę czasu na dobrą organizację pracy, zdobycie potrzebnego warsztatu, sprzętu, komputerów, drukarek, artykułów biurowych i oczywiście pracowników. To też idealny czas na kupienie mebli biurowych i wypracowanie najlepszej metody prowadzenia działalności. Tym samym zacznie płacić większe składki dopiero wtedy, gdy zacznie osiągać już jakieś zyski i profity z prowadzenia działalności.
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
Wszyscy mali i średni przedsiębiorcy będą mogli liczyć na wsparcie w prowadzeniu trudnych spraw i rozwiązywanie ich problemów. Bowiem 1 marca 2018 roku zostanie powołany Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, którego zadaniem będzie stanie na straży praw (i obowiązków) zapisanych w biznesowej konstytucji. Za jego przedstawicielstwem będzie można wnioskować do konkretnych ministerstw o objaśnienie bardziej skomplikowanych przepisów i praw. Obowiązkiem ministrów i organów centralnych będzie wydawanie objaśnień prawnych w formie poradników, a ich cechą podstawową ma być prosty i jasny język, zrozumiały dla wszystkich. Jednocześnie rzecznik będzie mógł reprezentować przedsiębiorców, jeśli ich prawa będą łamane. Zadaniem rzecznika ma być także opiniowanie aktów prawnych, które dotyczą przedsiębiorców – zarówno tych istniejących, jak i tych, które są dopiero w fazie planowania i przygotowania przez sejm i senat.
Kadencja Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ma trwać 6 lat, a osoba na tym stanowisku nie może wywodzić się z żadnej partii – warunkiem koniecznym jest apolityczność i bezstronność.
Nie tylko Konstytucja dla Biznesu
Konstytucja dla Biznesu to nie jedyne zmiany, z jakimi muszą liczyć się przedsiębiorcy. W roku podatkowym 2018 zmieniona została także kwota wolna od podatku. W ubiegłym roku, jeśli przedsiębiorca nie przekroczył 6600 zł brutto dochodu, nie musiał płacić podatku dochodowego. Teraz ta kwota to 8000 zł brutto.
Dobre wieści rok 2018 przyniósł dla twórców, którzy 50-procentowym kosztem dochodów mogą objąć znacznie większą kwotę. Z prawie 43 tysięcy złotych kwota ta została podniesiona aż do ponad 85 tysięcy złotych.
Jednak przedsiębiorcy muszą się też liczyć z podwyżkami. Tradycyjnie co roku podnoszona jest opłata na ubezpieczenie społeczne. W tym roku pełna kwota będzie już wynosić 912,22 złote (w roku 2017 było to 875,28 złotych), co w połączniu ze składką chorobową obciąża przedsiębiorców kwotą około 1400 złotych miesięcznie (bez zniżek, na zasadach ogólnych).
