Podręcznik jest asygnowany dla uczniów techników o kierunkach ekonomicznych i słuchaczy policealnego studium zawodowego o specjalności finanse i rachunkowość. Polecamy go także studentom studiów licencjackich.
To rzetelny przegląd zagadnień związanych z gospodarką finansową jednocześnie w skali makro, jak i mikro. Publikacja zawiera aktualne treści z dziedziny finansów, została przygotowana według obowiązującego programu nauczania przedmiotu finanse w przeciętnych szkołach ekonomicznych.
Tematyka obejmuje m.in. Funkcje finansów, warianty i funkcje pieniądza, zasady gospodarki finansowej państwa, finanse publiczne, budżet państwa, system podatkowy w Polsce, system ubezpieczeń, rynek kapitałowy i stosunki finansowe z zagranicą. niełatwe zagadnienia finansowe przedstawiono w dostępny sposób. Liczne pytania, ćwiczenia i zadania pozwalają na pełne przyswojenie i zrozumienie przedstawionych treści.
Dzięki tej publikacji Czytelnik będzie rozumiał zagadnienia gospodarcze, z którymi spotka się w życiu prywatnym i zawodowym, i będzie potrafił podejmować właściwe decyzje finansowe.
Spis Treści
WSTĘP 7 1. POJĘCIE I FUNKCJE FINANSÓW 9 1.1. Pojęcie finansów i ich struktura 9 1.2. Funkcje finansów 10 Pytania i polecenia 12 2. OGÓLNE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FINANSÓW 13 2.1. Pieniądz w gospodarce 13 2.1.1. Pojęcie, warianty i funkcje pieniądza 14 2.1.2. Mechanizm stylizacji pieniądza 15 2.1.3. Czynniki modelujące wielkość podaży pieniądza 20 2.1.4. Strumienie i zasoby pieniądza 21 2.2. Ogólne zasady gospodarki finansowej państwa 22 2.2.1. Podstawowe pojęcia i ogniwa systemu finansowego 22 2.2.2. Aparat finansowy w Polsce i jego zadania 24 2.2.3. Prawo finansowe 28 2.2.3.1. Pojęcie i systematyka prawa finansowego 28 2.2.3.2. Normy i podmioty prawa finansowego 28 Pytania i polecenia 30 Ćwiczenia 31 3. FINANSE PUBLICZNE 32 3.1. Pojęcie i atrybuty finansów publicznych 32 3.2. Podmioty sektora finansów publicznych 35 3.3. Budżet państwa i system budżetowy 38 3.3.1. Pojęcie budżetu państwa i systemu budżetowego 38 3.3.2. Funkcje budżetu państwa 39 3.3.3. Klasyfikacja budżetowa 41 3.3.4. Procedura budżetowa 48 3.3.4.1. Tryb opracowywania i uchwalania budżetu państwa 49 3.3.4.2. Ogólne zasady realizowania budżetu 52 3.3.4.3. Kontrola realizowania budżetu 57 3.3.5. Dochody budżetowe 62 3.3.5.1. Pojęcie i źródła dochodów budżetowych 62 3.3.5.2. Struktura dochodów budżetu państwa 63 3.3.6. Wydatki budżetowe 64 3.3.6.1. Pojęcie i podział wydatków budżetowych 64 3.3.6.2. Ustalanie wielkości wydatków budżetowych 67 3.3.7. Deficyt budżetowy i źródła jego finansowania 69 3.4. Budżety samorządów terytorialnych 71 3.4.1. Trójstopniowy podział terytorialny i zakres działania samorządu terytorialnego 71 3.4.2. Zasady gospodarki finansowej samorządów terytorialnych 74 3.4.3. Tryb uchwalania i realizowania budżetów samorządów terytorialnych 76 3.4.4. Dochody budżetowe samorządu terytorialnego 80 3.4.4.1. Dochody budżetu województwa 80 3.4.4.2. Dochody budżetu powiatu 82 3.4.4.3. Dochody budżetu gminy 83 3.4.4.4. Przepływy środków pieniężnych modelujące dochody budżetowe samorządu terytorialnego 84 3.4.5. Wydatki budżetowe samorządu terytorialnego i tryb ich realizacji 90 3.4.6. Kontrola wykonania budżetów samorządu terytorialnego 91 Pytania i polecenia 94 Ćwiczenia 97 4. SYSTEM PODATKOWY W POLSCE 100 4.1. Pojęcie podatku i elementy jego konstrukcji 100 4.2. Klasyfikacja podatków 105 4.3. Charakterystyka podatków występujących w Polsce 106 4.3.1. Podatek od towarów i usług 106 4.3.2. Podatek akcyzowy 117 4.3.3. Podatek dochodowy od osób prawnych 121 4.3.4. Podatek dochodowy od osób fizycznych 126 4.3.4.1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych 126 4.3.4.2. Formy opodatkowania ryczałtowego 135 4.3.5. Pozostałe typy podatków i opłat publicznych 137 4.3.5.1. Podatek od nieruchomości 137 4.3.5.2. Podatek od środków transportowych 139 4.3.5.3. Podatek od spadków i darowizn 140 4.3.5.4. Podatek rolny 142 4.3.5.5. Podatek leśny 145 4.3.5.6. Podatek od sprzedaży akcji w obrocie publicznym 147 4.3.5.7. Podatek od gier 147 4.3.5.8. Podatek od posiadania psów 148 4.3.5.9. Podatek od czynności cywilnoprawnych i opłata skarbowa 149 4.3.5.10. Opłaty celne (cło) 153 4.3.5.11. Opłaty lokalne 154 Pytania i polecenia 155 Ćwiczenia 156 5. FINANSE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH 160 5.1. Charakterystyka podmiotów gospodarczych, ich formy organizacyjne i zasady tworzenia 160 5.2. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych i jej formy 165 5.3. Podstawowe zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw 166 5.4. Majątek przedsiębiorstwa (aktywa) 168 5.4.1. Majątek trwały (aktywa trwałe) 168 5.4.2. Majątek obrotowy (aktywa obrotowe) 169 5.5. Źródła finansowania działalności gospodarczej 170 5.5.1. Kapitały (fundusze) własne 170 5.5.2. Kapitały obce 172 5.6. Przychody ze sprzedaży 174 5.6.1. Pojęcie przychodów ze sprzedaży i czynniki określające ich wielkość 174 5.6.2. Przychody jako źródło pokrycia kosztów i kreowania zysku 177 5.7. Wynik finansowy przedsiębiorstwa i jego podział 177 5.7.1. Sposób ustalania i czynniki modelujące wynik finansowy 177 5.7.2. Podział zysku 181 5.8. Finansowanie działalności bieżącej i rozwojowej 183 5.8.1. Środki obrotowe, ich rotacja i czynniki określające wielkość środków obrotowych 183 5.8.2. Środki trwałe i konieczność ich reprodukcji 186 5.8.3. Formy finansowania działalności inwestycyjnej i bieżącej 190 5.8.3.1. Źródła własne 190 5.8.3.2. Źródła obce 191 5.8.4. Finansowanie wynagrodzeń i działalności socjalnej 193 5.9. Formy opodatkowania podmiotów gospodarczych 197 5.9.1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych 197 5.9.2. Opodatkowanie zryczałtowane 199 5.10.Mierniki sytuacji finansowej przedsiębiorstwa 200 5.10.1. Rentowność (zyskowność) sprzedaży i kapitału 201 5.10.2. Zadłużenie i stopień pokrycia aktywów kapitałami własnymi 205 5.10.3. Płynność finansowa 207 5.10.4. Zarządzanie posiadajątkiem obrotowym i zobowiązaniami 208 Pytania i polecenia 212 Ćwiczenia 214 6. SYSTEM UBEZPIECZEŃ 218 6.1. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 218 6.1.1. Istota reformy ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych 219 6.1.2. Zakres ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych 220 6.1.3. Finansowanie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych 221 6.1.4. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne rolników 225 6.1.5. Świadczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych 227 6.1.6. Instytucje systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych 232 6.2. Ubezpieczenia gospodarcze 233 6.2.1. Charakterystyka działalności ubezpieczeniowej i klasyfikacja ubezpieczeń gospodarczych 233 6.2.2. Ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne 234 6.2.3. Instytucje ubezpieczeniowe i ich zadania 236 Pytania i polecenia 236 Ćwiczenia 237 7. SYSTEM PIENIĘŻNO-KREDYTOWY 238 7.1. Bank centralny – jego funkcje, a także rola w kształtowaniu polityki pieniężno-kredytowej 238 7.2. Banki komercyjne 240 7.3. Funkcje banków i operacje bankowe 240 7.4. Rozliczenia pieniężne w gospodarce 241 7.4.1. Ogólna charakterystyka rozliczeń pieniężnych pomiędzy podmiotami gospodarczymi . . . . 241 7.4.2. Formy rozliczeń pieniężnych 242 7.4.2.1. Rozliczenia gotówkowe 242 7.4.2.2. Rozliczenia bezgotówkowe 242 7.5. Podstawowe zasady kredytowania podmiotów gospodarczych i ludności 244 7.5.1. Pojęcie i klasyfikacja kredytów 244 7.5.2. Warunki udzielania kredytów i ich zabezpieczenie 245 7.6. Oszczędności pieniężne ludności 247 7.7. Bilans banku centralnego i bilans skonsolidowany systemu bankowego jako podstawa analiz pieniężnych 248 Pytania i polecenia 249 8. RYNEK KAPITAŁOWY 250 8.1. Rynek kapitałowy i jego instytucje 250 8.2. Charakterystyka i klasyfikacja papierów wartościowych 251 8.3. Rynek pierwotny i wtórny papierów wartościowych 255 Pytania i polecenia 256 9. STOSUNKI FINANSOWE Z ZAGRANICĄ 257 9.1. Międzynarodowe instytucje finansowe 257 9.2. Bilans handlowy i płatniczy 259 9.3. Kursy walut – pojęcie i funkcje 261 9.4. Systemy rozliczeń międzynarodowych 261 Pytania i polecenia 262 WYKAZ zastosowanYCH AKTÓW NORMATYWNYCH 263 LITERATURA 264
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.